Το νέο βιβλίο του Συρρακιώτη καθηγητή Πανεπιστημίου κου Βαγγέλη Αυδίκου "Από την προξενήτρα στο γραφείο συνοικεσίων"

Γιάννης Μπακόζος, Από την προξενήτρα στα γραφεία συνοικεσίων, εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή,27/2/2011

ΣΧΕΣΕΙΣ

Ζητώ σύζυγο, όχι ξανθοκόκκινο, όχι με μπλε μάτια

Πώς είναι δυνατόν, στις αρχές του 21ου αιώνα, να ζει και να βασιλεύει ο θεσμός του συνοικεσίου; Ο καθηγητής Λαογραφίας Ευάγγελος Αυδίκος δίνει τις απαντήσεις του παρουσιάζοντας τον θεσμό όχι στα χρόνια του ΄50 αλλά στατέλη του 20ού και στις αρχές του 21ου αιώνα

Ι. Ν. ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ | Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

«Η προδιαγραφή του να είναι: ΟΧΙ ΞΑΝΘΟΚΟΚΚΙΝΟΣ, ΟΧΙ ΜΕ ΜΠΛΕ ΜΑΤΙΑ. Να είναι δυναμικός,εμφανίσιμος,ευκατάστατος, να θέλει να ζήσει εδώ, να έχουν ευαισθητοποιηθεί τα ένστικτά του, να είναι υγιής σωματικά, πνευματικά...». Το απόσπασμα είναι από επιστολή προς γραφείο συνοικεσίων, γυναίκας 43 ετών, η οποία αναζητεί γαμπρό. Η ίδια είναι «υψηλή 1,72,λεπτή, μάτια γαλανά,μαύρα μαλλιά,οβάλ πρόσωπο, αριστοκρατική εμφάνιση, ευγενική, συναισθηματική, μεθοδική, ορθολογική, αισιόδοξη, αναλυτική, διακριτική, ήρεμη, υπομονετική, με πτυχίο αγγλικής,γερμανικής,με γνώσεις ψυχολογίας,ελληνικής και ξένης πεζογραφίας,ποίησης,κλασικών συγγραφέων». Και όμως, αυτή η σούπερ προσοντούχος γυναίκα ψάχνει σύζυγο μέσω γραφείου συνοικεσίων. Και αυτό συμβαίνει σήμερα.

Ο καθηγητής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας κ. Ευάγγελος Αυδίκος μελετά εδώ και καιρό αστικά πολιτιστικά μορφώματα. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει τον θεσμό των συνοικεσίων από το τέλος του 20ού αιώνα ως σήμερα: μοιάζει απίστευτο, αλλά είναι η οδυνηρή πραγματικότητα. Μπορεί να χαμογελάτε καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Δικαιολογημένα, αφού ο πολίτης των αρχών του 21ου αιώνα αδυνατεί να κατανοήσει πώς τόσοι σύγχρονοι άνθρωποι ψάχνουν σύντροφο με τη βοήθεια ειδικών γραφείων.

Ο Ευ. Αυδίκος σημειώνει ότι η εποχή μας επιδεικνύει αλαζονεία σε σύγκριση με το παρελθόν, μάλλον επειδή πιστεύεται ότι η πρόοδος των επιστημών έχει απελευθερώσει και τις σχέσεις των δύο φύλων. Η πραγματικότητα όμως δείχνει το αντίθετο. Η αποθέωση του ατομισμού και της αποξένωσης στην εποχή της ταχύτητας και των ΜΜΕ έφερε τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, τη δυσκολία στην εξεύρεση ερωτικών συντρόφων. Σύμφωνα με τη μελέτη του συγγραφέα, οι άνθρωποι που γεμίζουν τα γραφεία συνοικεσίων είναι στην πλειονότητά τους καθημερινοί άνθρωποι που βουλιάζουν στη μοναξιά.

Σκηνή από το «Sugartown», μια κωμωδία με θέμα την αναζήτηση νύφης στο εξωτερικό από τους άρρενες κατοίκους της Ζαχάρως Ηλείας

Οι κατηγορίες όσων απευθύνονται σε γραφεία συνοικεσίων χωρίζονται ως εξής: άνδρες και γυναίκες που είναι ανύπαντροι/ες, ως 30 ετών. Η κατηγορία αυτή προέρχεται κυρίως από επαρχία, όπου δύσκολα βρίσκεις υποψήφια σύζυγο. Ας θυμηθούμε την περιβόητη ταινία «Sugartown», όπου αναζητούσαν νύφες στο εξωτερικό στη Ζαχάρω Ηλείας.

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει ανύπαντρους/ες πάνω από 30 ετών. Είναι άνθρωποι που για επαγγελματικούς λόγους ή λόγω μακρόχρονης απουσίας στο εξωτερικό αμέλησαν τα προσωπικά τους ζητήματα και τώρα, πιεζόμενοι από τον κοινωνικό τους κύκλο ή από τον χρόνο, αποφασίζουν να δώσουν μια λύση. Η τρίτη κατηγορία καταφευγόντων στα γραφεία συνοικεσίων είναι οι διαζευγμένες. Μια κατηγορία διευρυμένη, κατά τον συγγραφέα, με την πλειονότητα των γυναικών να είναι πανεπιστημιακής μόρφωσης και κάτοικοι αστικών κέντρων.

Η τέταρτη κατηγορία αποτελείται από τους διαζευγμένους. Συνήθως προβάλλουν το μοντέλο ενός σύγχρονου πετυχημένου άνδρα και έλκονται περισσότερο από αγγελίες πλούσιων και επιτυχημένων γυναικών. Η πέμπτη κατηγορία είναι οι... περίφημες χήρες/οι. Η πυρηνική οικογένεια δεν χωρά πλέον τους γονείς, οι οποίοι επί χρόνια έμεναν μαζί με τις οικογένειες των παιδιών τους. Οι χήροι/ες αναζητούν μια οικονομική ασφάλεια, αλλά και μια παρέα προς το τέλος της ζωής τους. Τελευταία κατηγορία, οι Ελληνες της Διασποράς που αναζητούν σύντροφο ζωής... με ιθαγένεια: μια ελληνίδα ή έναν έλληνα σύζυγο.

Για όλους αυτούς η εποχή μας είναι πολύ σκληρή. Και τα γραφεία συνοικεσίων υπόσχονται μια κάποια λύση. Βεβαίως ένα κομμάτι τέτοιας μορφής αναζητήσεων έχει μεταφερθεί στο Ιnternet. Παρ΄ ότι οι περισσότεροι διαδικτυακοί στόχοι είναι σεξουαλικοί, πολλές γυναίκες από το εξωτερικό, ιδίως από τις πρώην ανατολικές χώρες, ζητούν μέσω Ιnternet να βρουν σύζυγο. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι απευθύνονται σε ανθρώπους που λίγα χρόνια πριν θα έτρεχαν σε γραφείο συνοικεσίων.

Τα συνοικέσια είναι διαχρονικά

ΟΒασίλης Λογοθετίδης και η Ιλια Λιβυκού στην κλασική κωμωδία του 1954 «Δεσποινίς ετών 39»

«Δεσποινίς ετών 39, αρίστης οικογενείας,αρίστη οικοκυρά,με αυστηρές οικογενειακάς και ηθικάς αρχάς,χριστιανικωτάτων αρχών,έχουσα ως προίκα τριώροφον οικία γωνιαίαν,πλην δε ταύτης και διακοσίας χρυσάς λίρας μετρητάς,ζητεί να νυμφευθεί με σοβαρόν κύριον αναλόγου θέσεως και ηλικίας.Προτιμώνται οι συνταξιούχοι,δημόσιοι υπάλληλοι,τραπεζιτικοί,έμποροι,ομοτέχναι και γενικώς οι επαγγελματίαι».

Από το σενάριο της ταινίας «Δεσποινίς ετών 39» του Αλέκου Σακελλάριου,1954 «Είμαι δικηγόρος. Εχω ύψος 1,75,βάρος 63 κιλά,η σωματική μου διάπλαση είναι αρμονική και τα χαρακτηριστικά του προσώπου μου είναι ωραία. Η συνολική εμφάνισή μου είναι πολύ καλή.Είμαι απλός άνθρωπος,χωρίς εγωισμό,με αρκετή καλοσύνη.Είμαι επίσης εργατική,αισιόδοξη και λιγάκι φιλόδοξη.Δεν είμαι ούτε μίζερη ούτε απογοητευμένη.Σχετικά με τον άνθρωπο που ζητώ: 1. Να είναι οπωσδήποτε ελεύθερος,όχι δικηγόρος ούτε δικαστής.2.Γεννημένος ανάμεσα στα έτη 1952-1956. 3.Να έχει εμφάνιση ανάλογη με τη δική μου (όχι κοντός).4.Να έχει πανεπιστημιακή μόρφωση (οποιοδήποτε πανεπιστήμιο- όχι όμως μικρές σχολές).Να έχει κάποια εργασία.Δεν θέλω να είναι πλούσιος,όχι επιχειρηματίας ούτε έμπορος. Καλύτερα επιστημονικό επάγγελμα και να είναι διορισμένος κάπου.

ΥΓ.: Αν είναι δυνατόν στείλετε το γράμμα ή συστημένο ή χωρίς τη φίρμα του γραφείου σας στον φάκελο γιατί δεν θα ήθελα να πέσει στα χέρια περίεργων στην είσοδο της πολυκατοικίας,όπου τα αφήνουν όλα».

Επιστολή που εστάλη σε γραφείο συνοικεσίων στις αρχές της δεκαετίας του 1990.