Τα Τζουμέρκα αποτελούνται από δύο δήμους. Ο δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων στο νομό Άρτας και ο δήμος Βορείων Τζουμέρκων στο νομό Ιωαννίνων έχουν συνολική έκταση 750 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σε αυτή την έκταση (όση περίπου η Κεφαλλονιά, το μεγαλύτερο νησί στο Ιόνιο) ζουν 20.000 άνθρωποι. Σε όλη την περιοχή και για όλο αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχει ούτε ένα κατάστημα τράπεζας, ούτε ένα ATM!
 |
| Η Πράμαντα με την επιβλητική Στρογκούλα |
Συζητάμε για τουρισμό, αγροτικά προϊόντα, ανάπτυξη, εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Η απόσταση που χωρίζει στην πράξη τα Τζουμέρκα από όλα αυτά είναι τεράστια. Πώς θα γεφυρωθεί; Η Βουλή επιχειρεί να διαπιστώσει τα προβλήματα των ορεινών περιοχών σε όλη την Ελλάδα. Η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιφερειών κάλεσε ήδη τους δημάρχους των ορεινών δήμων Σφακιών και Ανωγείων στην Κρήτη. Ακολούθησαν, την περασμένη Τετάρτη, οι εκπρόσωποι των Τζουμέρκων.
«Από τα 75.000 εκτάρια της συνολικής έκτασης τα 70.000 είναι ορεινά και τα 5.000 ημιορεινά. Και μόνο αυτό δείχνει τη δύσκολη γεωμορφολογία της περιοχής» ανέφερε στην τοποθέτησή του ο δήμαρχος Βόρειων Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές, ο οποίος έκανε ειδική αναφορά και στον πληθυσμό του δήμου: «Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι χαμηλή και οι οικισμοί διάσπαρτοι» συμπλήρωσε.
3645 σπίτια ζωντανεύουν
Το καλοκαίρι όμως τα πράγματα αλλάζουν. Στα παραδοσιακά και φημισμένα χωριά όπως οι Καλαρρύτες, το Συρράκο, αλλά και στα «πράσινα»: Πράμαντα, Άγναντα, Βουλγαρέλι κ.λπ., ο πληθυσμός δεκαπλασιάζεται! Περίπου 3645 παραθεριστικές κατοικίες ζωντανεύουν σε όλα τα Τζουμέρκα. «Στα Πράμαντα, την έδρα του Δήμου ζουν 600-700 κάτοικοι το χειμώνα που φθάνουν όμως τους 5.000 με 6.000 στην αιχμή της θερινής περιόδου. Τα νούμερα της απογραφής δεν είναι αντιπροσωπευτικά για τις χρηματοδοτήσεις των δήμων» είπε ο κ. Σεντελές. O Δημήτρης Τσιρώνης βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην Άρτα υπερθεμάτισε λέγοντας ότι η πολιτεία πρέπει να ξεφύγει από το αναχρονιστικό μοντέλο κατανομής των πιστώσεων με βάση τον πληθυσμό της απογραφής. «Το σύνταγμα προβλέπει ειδική μέριμνα για τις ορεινές περιοχές. Δεν χρειάζεται καμία απογραφή» είπε ο κ. Τσιρώνης.
Ο Θανάσης Οικονόμου βουλευτής Ιωαννίνων με το ΠΑΣΟΚ διαφώνησε: «Τα Τζουμέρκα δεν είναι ανταγωνιστικά. Πρέπει να αφήσουμε τις λογικές της επιδότησης» είπε κ. Οικονόμου. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο παράδειγμα των εσόδων από πιθανές δημοτικές επενδύσεις: «Ξέρουν ποια ενεργειακή δυναμική έχουν οι δήμοι; Την έχουν καταγράψει;» αναρωτήθηκε και πρότεινε να σχεδιαστούν 3-4 μικρά υδροηλεκτρικά φράγματα, αλλά και αιολικά πάρκα με συμμέτοχο τον ίδιο τον δήμο. «Τα έσοδα θα είναι τεράστια. Η συνολική ΣΑΤΑ (ενίσχυση των δήμων) για τους 18 δήμους στην Ήπειρο αντιστοιχεί σήμερα στο 1/10 των κερδών που θα είχαν αν συμμετείχαν με ποσοστό 49% σε ενεργειακές δράσεις» είπε ο κ. Οικονόμου.
Ίδιο καθεστώς για όλους
Ένα είναι βέβαιο: ο πληθυσμός λιγοστεύει και αραιώνει. Τα εισοδήματα των ανθρώπων παραμένουν χαμηλά. Η γεωργία είναι σχεδόν ανύπαρκτη και οι οικοδομικές δραστηριότητες -ιδίως με την ουσιαστική παύση των δημόσιων έργων- βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία. Οι άνθρωποι που ασχολούνταν με τις κατασκευές ήδη κοιτάζουν προς τα αστικά κέντρα. Μικρή παραγωγικότητα υπάρχει μόνο στην κτηνοτροφία, αλλά τα εισοδήματα των Τζουμερκιωτών εξακολουθούν να είναι πιο χαμηλά σε σχέση με αυτά των υπολοίπων Ηπειρωτών. Σήμερα σε όλη αυτή την έκταση και στα Κεντρικά και στα Βόρεια Τζουμέρκα λειτουργούν 40 επιχειρήσεις εστίασης με τις 6 από αυτές να είναι ενεργές σε καθημερινή βάση. Και από πελάτες; Λίγο πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση της επιτροπής η Σταυρούλα Καραβασίλη, Πρόεδρος Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας Τουρισμού Τζουμέρκων, έλεγε στον «Η.Α.» ότι εδώ και μερικούς μήνες είδε μόνο δύο πελάτες όλους κι όλους να σταματάνε για φαγητό στο μαγαζί της.
«Όλοι δουλεύουν μόνοι τους, οι γεωργοί εκμεταλλεύονται από τους μεσάζοντες, οι κτηνοτρόφοι από τις επιχειρήσεις γάλακτος. Δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για ξενοδόχους και επιχειρηματίες. Το κράτος μας θεωρεί εισοδηματίες του Κολωνακίου. Μας βάζει όλους στο ίδιο τσουβάλι: ίδιο κόστος ασφάλισης, ίδια τιμή για το πετρέλαιο: αυτό το ενιαίο μοντέλο μας οδηγεί σε αδιέξοδο» λέει η κ. Καραβασίλη.
«Από τα 75.000 εκτάρια της συνολικής έκτασης τα 70.000 είναι ορεινά και τα 5.000 ημιορεινά. Και μόνο αυτό δείχνει τη δύσκολη γεωμορφολογία της περιοχής» ανέφερε στην τοποθέτησή του ο δήμαρχος Βόρειων Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές, ο οποίος έκανε ειδική αναφορά και στον πληθυσμό του δήμου: «Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι χαμηλή και οι οικισμοί διάσπαρτοι» συμπλήρωσε.
3645 σπίτια ζωντανεύουν
Το καλοκαίρι όμως τα πράγματα αλλάζουν. Στα παραδοσιακά και φημισμένα χωριά όπως οι Καλαρρύτες, το Συρράκο, αλλά και στα «πράσινα»: Πράμαντα, Άγναντα, Βουλγαρέλι κ.λπ., ο πληθυσμός δεκαπλασιάζεται! Περίπου 3645 παραθεριστικές κατοικίες ζωντανεύουν σε όλα τα Τζουμέρκα. «Στα Πράμαντα, την έδρα του Δήμου ζουν 600-700 κάτοικοι το χειμώνα που φθάνουν όμως τους 5.000 με 6.000 στην αιχμή της θερινής περιόδου. Τα νούμερα της απογραφής δεν είναι αντιπροσωπευτικά για τις χρηματοδοτήσεις των δήμων» είπε ο κ. Σεντελές. O Δημήτρης Τσιρώνης βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην Άρτα υπερθεμάτισε λέγοντας ότι η πολιτεία πρέπει να ξεφύγει από το αναχρονιστικό μοντέλο κατανομής των πιστώσεων με βάση τον πληθυσμό της απογραφής. «Το σύνταγμα προβλέπει ειδική μέριμνα για τις ορεινές περιοχές. Δεν χρειάζεται καμία απογραφή» είπε ο κ. Τσιρώνης.
Ο Θανάσης Οικονόμου βουλευτής Ιωαννίνων με το ΠΑΣΟΚ διαφώνησε: «Τα Τζουμέρκα δεν είναι ανταγωνιστικά. Πρέπει να αφήσουμε τις λογικές της επιδότησης» είπε κ. Οικονόμου. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο παράδειγμα των εσόδων από πιθανές δημοτικές επενδύσεις: «Ξέρουν ποια ενεργειακή δυναμική έχουν οι δήμοι; Την έχουν καταγράψει;» αναρωτήθηκε και πρότεινε να σχεδιαστούν 3-4 μικρά υδροηλεκτρικά φράγματα, αλλά και αιολικά πάρκα με συμμέτοχο τον ίδιο τον δήμο. «Τα έσοδα θα είναι τεράστια. Η συνολική ΣΑΤΑ (ενίσχυση των δήμων) για τους 18 δήμους στην Ήπειρο αντιστοιχεί σήμερα στο 1/10 των κερδών που θα είχαν αν συμμετείχαν με ποσοστό 49% σε ενεργειακές δράσεις» είπε ο κ. Οικονόμου.
Ίδιο καθεστώς για όλους
Ένα είναι βέβαιο: ο πληθυσμός λιγοστεύει και αραιώνει. Τα εισοδήματα των ανθρώπων παραμένουν χαμηλά. Η γεωργία είναι σχεδόν ανύπαρκτη και οι οικοδομικές δραστηριότητες -ιδίως με την ουσιαστική παύση των δημόσιων έργων- βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία. Οι άνθρωποι που ασχολούνταν με τις κατασκευές ήδη κοιτάζουν προς τα αστικά κέντρα. Μικρή παραγωγικότητα υπάρχει μόνο στην κτηνοτροφία, αλλά τα εισοδήματα των Τζουμερκιωτών εξακολουθούν να είναι πιο χαμηλά σε σχέση με αυτά των υπολοίπων Ηπειρωτών. Σήμερα σε όλη αυτή την έκταση και στα Κεντρικά και στα Βόρεια Τζουμέρκα λειτουργούν 40 επιχειρήσεις εστίασης με τις 6 από αυτές να είναι ενεργές σε καθημερινή βάση. Και από πελάτες; Λίγο πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση της επιτροπής η Σταυρούλα Καραβασίλη, Πρόεδρος Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας Τουρισμού Τζουμέρκων, έλεγε στον «Η.Α.» ότι εδώ και μερικούς μήνες είδε μόνο δύο πελάτες όλους κι όλους να σταματάνε για φαγητό στο μαγαζί της.
«Όλοι δουλεύουν μόνοι τους, οι γεωργοί εκμεταλλεύονται από τους μεσάζοντες, οι κτηνοτρόφοι από τις επιχειρήσεις γάλακτος. Δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για ξενοδόχους και επιχειρηματίες. Το κράτος μας θεωρεί εισοδηματίες του Κολωνακίου. Μας βάζει όλους στο ίδιο τσουβάλι: ίδιο κόστος ασφάλισης, ίδια τιμή για το πετρέλαιο: αυτό το ενιαίο μοντέλο μας οδηγεί σε αδιέξοδο» λέει η κ. Καραβασίλη.
 |
| Το Δασικό χωριό "Κέδρος" στον Καταρράκτη Άρτης, στα Τζουμέρκα |
Πρόβλημα οι δρόμοι
Για τον δήμαρχο Γιάννη Σεντελέ η ανάπτυξη καθυστερεί γιατί δεν υπάρχει καλή οδική πρόσβαση στα Τζουμέρκα. Οι τέσσερις δρόμοι (Άρτα-Βουλγαρέλι, Άρτα-Δυτικά Τζουμέρκα, 2η και 2η επαρχιακή οδός από Γιάννενα) που συνδέεουν τα Τζουμέρκα με τα μεγάλα αστικά κέντρα βρίσκονται στο μαύρο τους το χάλι. «Άνεση στις μετακινήσεις δεν είχαμε ποτέ, αλλά εδώ πλέον τίθεται και θέμα ασφάλειας. Παρακαλάμε την περιφέρεια για μικρές συντηρήσεις και παρεμβάσεις αλλά δεν μας ακούει κανείς» είπε ο κ. Σεντελές. Ζήτησε επίσης να γίνει σύνδεση της περιοχής με την Εγνατία και την Ιόνια και τόνισε πως τα Τζουμέρκα είναι ο φτωχός συγγενής σε σχέση με τους «ανταγωνιστές» όπως χαρακτήρισε το Μέτσοβο και τα Ζαγοροχώρια.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ιωαννίνων Θανάσης Οικονόμου διαφώνησε ξανά: «Η σύνδεση της Ιόνιας με τα Τζουμέρκα κοστίζει 180 εκατομμύρια ευρώ. Η σύνδεση με την Εγνατία κοστίζει το 1/3 των χρημάτων. Δεν μπορούν να γίνουν και οι δύο συνδέσεις. Γιατί λοιπόν δεν επιμένουμε σε εφικτές λύσεις;» ρώτησε ο κ. Οικονόμου και συμπλήρωσε: «Οι δρόμοι δεν είναι μόνο για να πηγαίνει ο τουρίστας. Είναι για να πηγαίνει και ο εργαζόμενος. Δεν θέλουμε αναχωρητές επενδυτές. Υπάρχουν νέοι άνθρωποι που θέλουν να ζουν στην πόλη να αξιοποιούν όπως οι συνομήλικοι τους τις υποδομές της (σχολεία, νοσοκομεία). Να δώσουμε στον επενδυτή δυνατότητα επαφής με τον αστικό χώρο» είπε ο κ. Οικονόμου.
Για τον δήμαρχο Γιάννη Σεντελέ η ανάπτυξη καθυστερεί γιατί δεν υπάρχει καλή οδική πρόσβαση στα Τζουμέρκα. Οι τέσσερις δρόμοι (Άρτα-Βουλγαρέλι, Άρτα-Δυτικά Τζουμέρκα, 2η και 2η επαρχιακή οδός από Γιάννενα) που συνδέεουν τα Τζουμέρκα με τα μεγάλα αστικά κέντρα βρίσκονται στο μαύρο τους το χάλι. «Άνεση στις μετακινήσεις δεν είχαμε ποτέ, αλλά εδώ πλέον τίθεται και θέμα ασφάλειας. Παρακαλάμε την περιφέρεια για μικρές συντηρήσεις και παρεμβάσεις αλλά δεν μας ακούει κανείς» είπε ο κ. Σεντελές. Ζήτησε επίσης να γίνει σύνδεση της περιοχής με την Εγνατία και την Ιόνια και τόνισε πως τα Τζουμέρκα είναι ο φτωχός συγγενής σε σχέση με τους «ανταγωνιστές» όπως χαρακτήρισε το Μέτσοβο και τα Ζαγοροχώρια.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ιωαννίνων Θανάσης Οικονόμου διαφώνησε ξανά: «Η σύνδεση της Ιόνιας με τα Τζουμέρκα κοστίζει 180 εκατομμύρια ευρώ. Η σύνδεση με την Εγνατία κοστίζει το 1/3 των χρημάτων. Δεν μπορούν να γίνουν και οι δύο συνδέσεις. Γιατί λοιπόν δεν επιμένουμε σε εφικτές λύσεις;» ρώτησε ο κ. Οικονόμου και συμπλήρωσε: «Οι δρόμοι δεν είναι μόνο για να πηγαίνει ο τουρίστας. Είναι για να πηγαίνει και ο εργαζόμενος. Δεν θέλουμε αναχωρητές επενδυτές. Υπάρχουν νέοι άνθρωποι που θέλουν να ζουν στην πόλη να αξιοποιούν όπως οι συνομήλικοι τους τις υποδομές της (σχολεία, νοσοκομεία). Να δώσουμε στον επενδυτή δυνατότητα επαφής με τον αστικό χώρο» είπε ο κ. Οικονόμου.
 |
| Rafting στον Άραχνο με φόντο την γέφυρα της Πλάκας |
Τι πρέπει να γίνει;
Τι χρειάζεται να γίνει για τα Τζουμέρκα; Ο δήμαρχος ζήτησε να κατασκευαστούν καταλύματα, να αποκτήσουν οι αγροτουριστικές μονάδες και αγροτικό χαρακτήρα γιατί σήμερα έχουν μόνο τουριστικό. Πρέπει επίσης να φτιαχτούν μικρά τυροκομεία και ένα σφαγείο που η περιοχή ζητά εδώ και χρόνια. Έτσι τα προϊόντα θα αποκτήσουν τυποποίηση και ονομασία προέλευσης. «Η Βουλγαρία έχει νομοσχέδιο για τον αγροτοτουρισμό, η Ελλάδα όχι. Δεν υπάρχει κανένα θεσμικό πλαίσιο για να το καθορίζει» είπε ο Κώστας Παππάς Γραμματέας της Ένωσης Αγροτουρισμού Ηπείρου.
Σήμερα στα Τζουμέρκα λειτουργούν:
30 επιχειρήσεις διαμονής
40 επιχειρήσεις εστίασης με 6 ενεργές σε καθημερινή βάση
8-10 επιχειρήσεις τομάτας και κάστανου στο Τετράκωμο χωρίς συνεταιρισμό
70 κτηνοτροφικές μονάδες
5 μελισσοκομικές μονάδες
3 επιχειρήσεις πέστροφας
16 επιχειρήσεις κρεοπωλείων χωρίς σφαγείο σε όλη την περιοχή
4 επιχειρήσεις τοπικού οίνου και τσίπουρου
3 επιχειρήσεις παραγωγής τοπικών προϊόντων
4 επιχειρήσεις δραστηριοτήτων (ράφτινγκ, πεζοπορία κ.λπ.)
1 δασικό χωριό στον Καταρράκτη.
2 επιχειρήσεις νερού.
3 ιππικοί όμιλοι
8 λαογραφικά μουσεία
1 Κέντρο Περιβαλλοντική Εκπαίδευης
1 επισκέψιμο σπήλαιο στα Πράμαντα
1 σπάνια βιβλιοθήκη στο λύκειο Βουλγαρελίου.
Γυμνάσια-λύκεια σε Βουλγαρέλι και Πράμαντα.
Τι χρειάζεται να γίνει για τα Τζουμέρκα; Ο δήμαρχος ζήτησε να κατασκευαστούν καταλύματα, να αποκτήσουν οι αγροτουριστικές μονάδες και αγροτικό χαρακτήρα γιατί σήμερα έχουν μόνο τουριστικό. Πρέπει επίσης να φτιαχτούν μικρά τυροκομεία και ένα σφαγείο που η περιοχή ζητά εδώ και χρόνια. Έτσι τα προϊόντα θα αποκτήσουν τυποποίηση και ονομασία προέλευσης. «Η Βουλγαρία έχει νομοσχέδιο για τον αγροτοτουρισμό, η Ελλάδα όχι. Δεν υπάρχει κανένα θεσμικό πλαίσιο για να το καθορίζει» είπε ο Κώστας Παππάς Γραμματέας της Ένωσης Αγροτουρισμού Ηπείρου.
Σήμερα στα Τζουμέρκα λειτουργούν:
30 επιχειρήσεις διαμονής
40 επιχειρήσεις εστίασης με 6 ενεργές σε καθημερινή βάση
8-10 επιχειρήσεις τομάτας και κάστανου στο Τετράκωμο χωρίς συνεταιρισμό
70 κτηνοτροφικές μονάδες
5 μελισσοκομικές μονάδες
3 επιχειρήσεις πέστροφας
16 επιχειρήσεις κρεοπωλείων χωρίς σφαγείο σε όλη την περιοχή
4 επιχειρήσεις τοπικού οίνου και τσίπουρου
3 επιχειρήσεις παραγωγής τοπικών προϊόντων
4 επιχειρήσεις δραστηριοτήτων (ράφτινγκ, πεζοπορία κ.λπ.)
1 δασικό χωριό στον Καταρράκτη.
2 επιχειρήσεις νερού.
3 ιππικοί όμιλοι
8 λαογραφικά μουσεία
1 Κέντρο Περιβαλλοντική Εκπαίδευης
1 επισκέψιμο σπήλαιο στα Πράμαντα
1 σπάνια βιβλιοθήκη στο λύκειο Βουλγαρελίου.
Γυμνάσια-λύκεια σε Βουλγαρέλι και Πράμαντα.
Πηγή: Ηπειρωτικός Αγών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου