Διονύσιος Ίκκος. Ο Συρρακιώτης επιστήμονας που θεωρείται ο "πατέρας" της ενδοκρινολογίας στην Ελλάδα!

                                  Επιμέλεια: Βασίλης Κίστης

Ο Διονύσιος Γ. Ίκκος (1921-1993) θεωρείται πολύ σημαντικός στην εγκαθίδρυση της ειδικότητας της Ενδοκρινολογίας στην Ελλάδα, με πολλές εργασίες και πρωτότυπες ιδέες στην ενδοκρινολογία γενικότερα.
O Διονύσιος Ίκκος γεννήθηκε στο ιστορικό Συρράκο, τη γενέτειρα του Κρυστάλλη, του Ζαλοκώστα και του Κωλέττη το 1921.
Τα πρώτα του γράμματα ο Διονύσιος Ίκκος τα έμαθε από το δάσκαλο πατέρα του. Στην άγρυπνη καθοδήγηση  του πατέρα του οφείλει την παραπέρα επιστημονική του σταδιοδρομία. Φοίτησε στη συνέχεια στη γεραρά Ζωσιμαία Σχολή απ' την οποία αποφοίτησε, το 1937, με το βαθμό άριστα.
Ύστερα από εξετάσεις, στις οποίες επρώτευσε, γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας και αποφοίτησε επίσης με βαθμό «άριστα» το 1944. Από το 1945 μέχρι το 1952, απέκτησε την ειδικότητα της Εσωτερικής Παθολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Λαϊκό» και δούλεψε για σύντομο χρονικό διάστημα ως ειδικευμένος πλέον ιατρός στο ίδιο Νοσοκομείο. Ο Ίκκος ταυτόχρονα απέκτησε και τον ακαδημαϊκό τίτλο του Διδάκτορος της Ιατρικής Σχολής της Αθήνας (1952), υποβάλλοντας μια διατριβή με τίτλο:
«Τα θεραπευτικά αποτελέσματα των παρατεταμένων και εις μεγάλας δόσεις ενδοφλεβίων εγχύσεων διαλύματος νοβοκαΐνης επί ανουριών και πειραματική σπουδή του τρόπου δράσεως αυτών».
Από το 1952 μέχρι το 1961 πήγε στη Στοκχόλμη (Σουηδία), όπου ασκήθηκε στην ενδοκρινολογία και δούλεψε ερευνητικά υπό την επίβλεψη του Καθ. Rolf Luft (1914-2007) (Karolinska Insitut).  Έλαβε το δίπλωμα PhD από το Karolinska Insitut το 1956, και στη συνέχεια έγινε υφηγητής και διευθυντής στο Ενδοκρινολογικό Τμήμα του Karolinska Insitut.
Εδώ έκανε σημαντική έρευνα πάνω στις επιδράσεις της υποφυσεκτομής στον άνθρωπο και της μεταβολικής δράσης της αυξητικής ορμόνης.

Παραδείγματα δημοσιεύσεών του είναι:
IKKOS D, LUFT R, GEMZELL CA. (1958). The effect of human growth hormone in man. Lancet 271(7023):720-1.
ERNSTER L, IKKOS D, LUFT R. (1959). Enzymic activities of human skeletal muscle mitochondria: a tool in clinical metabolic research. Nature 184(4702):1851-4.
Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1961, και έγινε Διευθυντής της Ενδοκρινολογικής Μονάδας του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», την οποία κατάφερε και οργάνωσε σε κλινική. Συνταξιοδοτήθηκε το 1983, εξαιτίας προβλημάτων υγείας. Παρόλο που είχε διεθνή αναγνώριση, δεν κατάφερε να εκλεγεί καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ο Δ. Ίκκος ήταν γνωστό και ενεργό μέλος της Ιατρικής κοινότητας στην Ελλάδα και – πιο σημαντικά – ίδρυσε την ειδικότητα της Ενδοκρινολογίας στη χώρα μας. Η οργάνωση της Ενδοκρινολογικής Κλινικής του Ευαγγελισμού ήταν αξιοθαύμαστη και εκεί ειδικεύθηκαν πολλοί νέοι ιατροί.
Ως άνθρωπος ήταν πολύ αφοσιωμένος στους στόχους του, έξυπνος, εργατικός, με βαθιά γνώση του πεδίου της Ιατρικής καθώς και ευρεία γνώση στην επιστήμη, τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία. Διέθετε εξέχουσες διοικητικές ικανότητες και ήταν πολύ μεταδοτικός δάσκαλος. Επιδίωκε την τελειότητα και ενέπνευσε πολλούς ακόμα επιστήμονες με τον ενθουσιασμό του για την επιστήμη και την έρευνα.
Κλινική και Βασική Έρευνα
Δίδαξε την ανθρωπιστική προσέγγιση στη φροντίδα των ασθενών. Η ερευνητική του δραστηριότητα, στη Σουηδία και την Ελλάδα, είναι τεράστια με πάνω από 550 εργασίες (Αγγλικά, Γερμανικά, Σουηδικά, Ελληνικά), και πάνω από 3000 ετεροαναφορές στο έργο του.

Από αριστερά προς τα δεξιά: οι πρωτεργάτες της Ελληνικές Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, Τζων Αλιβιζάτος, Φώτης Παυλάτος, Ελένη Θωμοπούλου και Διονύσιος Ίκκος.

Η εργασία του πάνω στην πρώτη περιγραφή της βλάβης στο μιτοχονδριακό αναπνευστικό κύκλο θεωρείται κλασική.
Παρόλη την επιδείνωση της υγείας του στο τέλος της ζωής του, συνέχισε να γράφει πολλά άρθρα ιατρικής, ιστορίας, βιολογίας και φιλοσοφίας.
Έλαβε πολλές διακρίσεις από συλλόγους και εταιρίες. Χαρακτηριστικά, η Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής απονέμει ένα βραβείο στη μνήμη του στο ετήσιο Πανελλήνιο Συνέδριό του και η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία εκφέρει μια ομιλία ειδικά στη μνήμη του κάθε χρόνο.


Συμπέρασμα
Ο Δ. Ίκκος  ήταν νους υψηλής δημιουργικότητας με εντυπωσιακό εύρος και βάθος γνώσεων, αλλά χωρίς ποτέ να ξεχάσει να είναι άνθρωπος που νοιάζεται για την κοινωνία του.


Πηγή
Μαρκέτος ΣΓ. (2002). Ιστορία της Ιατρικής του 20ου αιώνα. Ι. Οι Έλληνες πρωτοπόροι. Αθήνα: Ζήτα Ιατρικές Εκδόσεις, τόμος 2, σελ. 1-165