Το παραδοσιακό ηλιακό ρολόι του 1903 στο Συρράκο, λειτουργεί και πάλι

Το ρολόϊ στην πρότερη κατάστασή του

Το ηλιακό ρολόι του Κοντάκη, αφού συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε και ο δείκτης του, επαναλειτουργεί και πάλι στην Γκούρα.







Ο Δημήτρης Καπετανάκης, αποκατέστησε την χρήση του ηλιακού ρολογιού, προσθέτοντας και επεξηγηματική πινακίδα στο "χαγιάτι"

Επανατοποθετήθηκε στην φυσική του θέση το ηλιακό ρολόι του Συρράκου. Είχε κατεβεί απ’ το κτίριο το οποίο ήταν τοποθετημένο, και αφού συντηρήθηκε και προστέθηκε και ο δείκτης ο οποίος είχε  σχεδόν καταστραφεί, το ρολόι επανατοποθετήθηκε την Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου.

Πρίν την τοποθέτησή του

Υπεύθυνοι για την συντήρηση του ρολογιού είναι ένα ζευγάρι από την Αθήνα οι οποίοι πέρυσι την ίδια ακριβώς ημερομηνία τέλεσαν τον γάμο τους στο Συρράκο και το ξαναεπισκέφτηκαν για να γιορτάσουν την επέτειο του γάμου τους. Πρόκειται για τον Δημήτρη  Καπετανάκη  και την Δέσποινα Αγαθαγγέλου.

Το ηλιακό ρολόι του Συρράκου («μεροδιάνα» όπως το έλεγαν οι παλιοί Συρρακιώτες , ίσως απ’ την Αγγλική λέξη «meridian» που σημαίνει «μεσημβρινός»), κατασκευάστηκε ...
απ’ τον Συρρακιώτη μηχανικό Λεωνίδα Κοντάκη (1876-1922) το έτος 1903.

Ο Δ. Καπετανάκης και η Δ. Αγαθαγγέλου

Είναι το μικρότερο από τα 3 ηλιακά ρολόγια που κατασκεύασε, το δεύτερο από τα οποία βρίσκεται στον Ενετικό πύργο της Πρέβεζας και το τρίτο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Χαρακτηριστικά της πλάκας του ρολογιού είναι το χαραγμένο προσωποποιημένο σκίτσο του Ήλιου πάνω από την άκρη του γνώμονα, καθώς επίσης και η χαραγμένη φράση «ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΊΔΟΥ» ακριβώς από πάνω του. Διακρίνεται επίσης η μονογραφή του κατασκευαστή «Λ. Κοντάκης 1903» στην κάτω δεξιά γωνία της πλάκας.

Το ηλιακό ρολόι του Συρράκου είναι κατακόρυφου τύπου και αποτελείται από:

    

Στην επαναχάραξη της μαυρόπλακας

1.     Την ωρολογόπλακα, μια επίπεδη πλάκα από μαυρόπλακα (η λεγόμενη και «μελίστρα»), η οποία φέρει κατάλληλες χαράξεις, που δηλώνουν τις ώρες του Αληθούς Ηλιακού Χρόνου και συμβολίζονται με λατινικούς αριθμούς. Οι χαράξεις αυτές τέμνονται όλες στο ίδιο σημείο, ενώ είναι χαραγμένα και τα τέταρτα κάθε ώρας. Η ωρολογόπλακα είναι κατακόρυφα τοποθετημένη και στραμμένη προς τον Νότο.

    2.   Τον γνώμονα, μια μεταλλική κατασκευή τοποθετημένη κάθετα στην ωρολογόπλακα, έτσι ώστε η λεπίδα του να σημαδεύει τον Πολικό Αστέρα, δηλαδή τον Βόρειο Πόλο του ουρανού. Επομένως η γωνία που σχηματίζει η λεπίδα με το οριζόντιο επίπεδο ισούται  με το γεωγραφικό πλάτος του Συρράκου (39 μοίρες 35΄40΄΄ Βόρειο) και η λεπίδα είναι παράλληλη με τον άξονα περιστροφής της Γής. Να σημειωθεί ότι ο γνώμονας είναι μεταγενέστερος της υπόλοιπης κατασκευής, καθώς το τμήμα που υπήρχε στη θέση του για την δημιουργία της σκιάς, χάθηκε

Και ο Γ. Βαίτσης στην τοποθέτηση

Μαζί με το ηλιακό ρολόι ο Δημήτρης Καπετανάκης ανήρτησε στο χαγιάτι του Συρράκου και κάτω ακριβώς απ’ το ηλιακό ρολόι πλάκα χαραγμένη με όλες τις πληροφορίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω, καθώς και τον τρόπο που διαβάζουμε την ώρα στο ηλιακό ρολόι. Όλα αυτά μαζί με το χαρακτηριστικό διάγραμμα εξίσωσης του χρόνου αναλυτικά για κάθε μήνα.

Βασίλης Κίστης