"Φτωχότερο" το Συρράκο από χθές. "Εξεμέτρησε το ζήν" η Ερμηνεία Φωτιάδου

Το Συρράκο και γενικότερα ο Ηπειρωτικός χώρος, είναι από χτές το πρωί «φτωχότερο». Η Ερμηνεία Φωτιάδου «εξεμέτρησε το ζήν». Έφυγε από κοντά μας για να κάνει το τελευταίο της ταξίδι. Ένα ακόμη ταξίδι, αλλιώτικο τούτο από αυτά που λάτρεψε και έκανε όλη της την ζωή. Μόνον που αυτή την φορά δεν θα μπορέσει να το αποτυπώσει σε κάποιο απ’ τα βιβλία της. Ένα ταξίδι, χωρίς επιστροφή.

Σε ηλικία 88 ετών η Μεγάλη Συρρακιώτισσα λαογράφος – συγγραφέας, άφησε τα εγκόσμια και το πολυαγαπημένο της Συρράκο. Μόνον που οι Συρρακιώτες δεν θα την ξεχάσουν ποτέ

Η Ερμηνεία Φωτιάδου, γεννήθηκε στην Άρτα και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στα Γιάννενα.

Έλκει την καταγωγή της απ’ τα βουνά των Τζουμέρκων και της Πίνδου.

Λάτρεψε το Συρράκο, το χωριό της μητέρας της και την παράδοσή της. Συντηρούσε το με πελεκητή πέτρα πατρικό της σπίτι. Φύλαξε με ευλάβεια τα πράγματα που βρήκε και τα «μαστόρευε» με προσοχή όλα τα καλοκαίρια της ζωής της που περνούσε , για λιγότερο ή περισσότερο χρονικό διάστημα, με τους παππούδες, τους γονείς , τον αδερφό της. Από την πλευρά του πατρός της ήταν το γένος Μπανιά, από τους Μελισσουργούς της Άρτης.

Σπούδασε Νομικά. Ασχολήθηκε όμως με την Λαογραφία.

Σύζυγος του Νευρολόγου – Ψυχιάτρου Αθανασίου Φωτιάδη και μητέρα, της επίσης Ψυχιάτρου, Ανδρονίκης Φωτειάδου.

Τα πρώτα ερεθίσματα για την λαογραφία και της παραδόσεις μας άντλησε από τον υπέργηρο παππού της Κώστα Αυδίκο, που αναπαριστούσε ζωντανά ιστορίες πολύχρονες που, είτε είχε ακούσει κι εκείνος, είτε είχε ζήσει ο ίδιος σαν πολυταξιδευτής έμπορος, διασχίζοντας τα πέλαγα για να φτάσει σε μακρινές χώρες.

Η Ερμηνεία Φωτιάδου έγραψε 42 πονήματα, ήγουν τουτέστιν, βιβλία λαογραφικά, ταξιδιωτικά, απ’ την καθημερινή ζωή, πρακτικά συνεδρίων που αφορούν στην παράδοση και πραγματοποιήθηκαν με παγκόσμια συμμετοχή, σενάρια λαογραφικά σπουδές γύρω από τα ζητούμενα στις φορεσιές και τα στολίδια των κουστουμιών μας.

Ιδρύτρια του Ηπειρωτικού Λαογραφικού Ομίλου «ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ», παρουσίασε στη διάρκεια 40 ετών τα ήθη, έθιμα, τη ζωή της πατρίδας και ιδιαίτερα της Ηπείρου στους Έλληνες της Διασποράς καθώς και στα ξένα festivals. Έδειξε σε 500 και πλέον Ελληνόπουλα που σπούδασαν στα Πανεπιστήμιά μας, πως είναι το ευπρεπώς ζείν, τους κανόνες του πολιτισμού, του διαλόγου, του ίστασθαι, πράγματα που δεν διδάσκονται στις σχολές. Και πραγματικά τα καμάρωνε να μεγαλώνουν, να γίνονται άριστοι επιστήμονες.

Με τους «Κρυστάλληδες» (όπως συνήθιζε να χαρακτηρίζει τα …παιδιά της του Ομίλου, τους χορευτές) ταξίδεψε σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου

Τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας διά χειρός του αειμνήστου προέδρου της Δημοκρατίας Κωσταντίνου Τσάτσου, καθώς και με 25 άλλες διακρίσεις απ’ τον τόπο μας και από διάφορες ξένες χώρες.

Ομιλούσε την Γαλλική και την Ιταλική γλώσσα.

·        Υπηρέτησε ως πτυχιούχος εθελόντρια αδερφή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού τον τόπο μας, όταν υπήρξε ανάγκη.

·        Το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών επί σειρά ετών.

·        Μέλος των Δ.Σ. των Ενώσεων των Συγγραφέων και Δημοσιογράφων Τουρισμού FIJET Ευρώπης, OBJET Ελλάδος, Μεσογείου.

·        Ιδρυτικό μέλος και επί σειρά ετών Πρόεδρος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Ιωαννίνων.

·        Ιδρυτικό μέλος στο Δ.Σ. της Εταιρίας Λογοτεχνών Ηπείρου.

·        Επί πλέον, λόγω του συγχρωτισμού και συνεργασίας με τους ανθρώπους της υπαίθρου, εξελέγη Πρόεδρος των Κτηνοτρόφων Πίνδου (Συρράκου) και επί ένα διάστημα μέλος του Πανελληνίου Διοικητικού Συμβουλίου.

·        Δώρισε το πατρογονικό της σπίτι στο Συρράκο, πλήρως επιπλωμένο με πλήρως επιπλωμένο με έπιπλα εποχής και αντικείμενα προ του 1880, το οποίο μετετράπη σε Ίδρυμα και Μπουσείο. Το επροίκισε δε με ένα διαμέρισμα στα Ιωάννινα, ώστε να καλύπτονται τα έξοδά του.

Το σπίτι-μουσείο που δώρισε η Ερμηνεία Φωτειάδου στο Συρράκο

Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένοι τίτλοι βιβλίων της που έχει εκδώσει:

Συμβιβασμός. Στην άκρη της θάλασσας. Στα βήματα της μοίρας. Καθάρια νερά. Οδοιπορικό. Άνθρωποι. Ξένοι τόποι. Συρρακιώτικος γάμος. Θεατρικά σενάρια. Βίοι παράλληλοι – Ιατροί. Συρράκο: το παραδοσιακό σπίτι. Άγνωστοι τόποι και άνθρωποι. Δίστιχα και παροιμίες του Ηπειρώτικου χώρου. Στο διάβα της ζωής μου άκουσα, διάβασα και έμαθα πως… Πίσω απ’ τα βουνά. Ιωάννης Κωλέττης. Κώστας Κρυστάλλης: τα 100 χρόνια. Εθνική φυσιογνωμία των Ευρωπαίων μέσω της Παράδοσης και της λαογραφίας.

Ποιήματα: Λυρικά, Βουκολικά

Μεταφράστηκαν:

1. Στα Γαλλικά: Τα βήματα της μοίρας
2. Στα Ιταλικά: Ποιήματά της