"Άκουσα τον Θεό να κλαίει". Μια συγκλονιστική ταινία της Ελπίδας Σκούφαλου

Η θέαση της ταινίας «Ακουσα τον θεό να κλαίει», σφίγγει το στομάχι, σε κάνει να ονειρευτείς, να πετάξεις, να αναρωτηθείς, να αναστενάξεις. Σπάνια μια κινηματογραφική δουλειά, καταφέρνει να κλείσει μέσα της τόση αλήθεια, από σπαρακτικές και μοναδικές στιγμές και είμαστε σίγουροι πως το ντοκιμαντέρ αυτό της Ελπίδας Σκούφαλου, είναι ίσως από τις πιο “σημαντικές” κινηματογραφικές καταθέσεις που έχουμε δεί τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα μας. Άλλωστε η δημιουργός, το ετοίμαζε για περίπου 10 ολόκληρα χρόνια, μακριά από τον θόρυβο και την ειδησεογραφία του “επαγγέλματος”.

Η ταινία έχει άξονα τρεις τελετές φαινομενικά ασύμβατες. Το συνταραχτικό μοιρολόγισμα γυναικών στη Λίβινα της Αλβανίας, το αναστενάρικο πανηγύρι και την θρηνητική τελετή...
«Ασούρα»των Σιϊτών Πακιστανών.

Τρεις τελετές συνδεδεμένες με τη μουσική και το χορό, που εκφράζουν και διαπραγματεύονται οριακά συναισθήματα. Ορατά, κρυμμένα ή λησμονημένα. Και στις τρεις τελετές πρωταγωνιστεί η μουσική.Ολες ξεκινούν και έχουν ως κεντρικό πυρήνα τους το θρήνο. Οχι μόνο ως έκφραση θλίψης αλλά και ως υπόκωφη διαμαρτυρία,ψυχικό συνδυασμό που οδηγεί λυτρωτικά στην υπέρβαση των ορίων. Ο προσωπικός θρήνος γίνεται συλλογικός, η μουσική πυροδοτεί τον πόνο, οδηγεί στην ταραχή, στο κλάμμα, στο παραλήρημα, στον εκστατικό χορό, στην υπέρβαση του φυσικού σώματος, στην υπέρβαση των ορίων. Οι πρωταγωνιστές ταυτίζονται, υποδύονται, επικοινωνούν με το μετα-φυσικό ή το υπερ-φυσικό, το Θείο ή το θάνατο. Ανέρχονται σε άλλες βαθμίδες αισθαντικότητας, συγκίνησης, απόλαυσης, πόνου. Προσφέρονται κυριολεκτικά (σωματικά) και μεταφορικά (υπερβατικά) σε κάτι ανώτερο και λατρευτό. Μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο απ ‘ ό,τι είναι στην καθημερινότητα και μέσα απο αυτήν την «αταξία» υπερβαίνουν προς στιγμή και τις σκληρές συνθήκες της κανονικής τους ζωής.

“Ο Μίνως Βολανάκης”, μας λέει η Ελπίδα Σκούφαλου, “έλεγε οτι κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί και πως τα κοινωνικά πρέπει μας περιορίζουν και μας κάνουν να μοιάζουμε με βουνά, συμπαγή, βαρετά κι αμετακίνητα. Πριν απο δέκα περίπου χρόνια ξεκίνησα την προσωπική μου αναζήτηση για το «άλλο θέατρο». Θέλησα να ψάξω για τη λάβα και να πλησιάσω στον κρατήρα του ηφαιστείου,να πιω απ’την πηγή του θεάτρου που δεν φυλακίζεται σε κλισέ και στερεότυπα ,αλλά αποθεώνει το αναπάντεχο. Η ομορφιά του ανθρώπου αντλεί απ΄την αέναη ρευστότητα και την ικανότητα του ν΄άλλάζει , να μεταμορφώνεται.  Εψαξα να τη βρώ. Ο δρόμος με οδηγησε σε εκστατικές τελετές .  Κοινό χαρακτηριστικό ο θρήνος-όχι πάντα ορατός -και η μουσική
Και συνεχίζει η σκηνοθέτης της ταινίας : Την ομορφιά την είδα  ή « την άκουσα» , σε στιγμές βαθιάς συγκίνησης όσων μετείχαν .

Στόχος της ταινίας ήταν να παγιδεύσουμε τέτοιες στιγμές. Να αποδώσουμε «το άλλο θέατρο» στην πραγματική του διάσταση,μακριά απο ωραιοποιήσεις και ευκολίες. Να φωτίσουμε το θαύμα που λέγεται άνθρωπος μέσα απο τις υπερβάσεις του η μέσα απο την προσπάθειά για υπέρβαση.
Ιδιαιτερότητα της ταινίας είναι οτι προσεγγίζει τις τελετές με άξονα τη μουσική και τη σημασία που έχει σ’αυτές η σωματική συμμετοχή.
Η μουσική είναι μια διεθνής γλώσσα, παγκοσμίως κατανοητή, που υπερβαίνει το φράγμα των λέξεων και μπορεί να βοηθήσει ενα ευρύτερο κοινό να επικοινωνήσει με την ταινία.
Θέλησα να φτιάξω μια ταινία που λειτουργεί ως προκλητικό ταξίδι, ως άγριο trip στον ωκεανό των συναισθημάτων και του υποσυνείδητου”.

Η ταινία , ταξιδεύει στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Συρία  και παρακολουθεί ομάδες  που μπορεί μεν να έχουν διαφορετικές λατρευτικές συνήθειες και τελετουργίες, χορούς, μουσικές και τραγούδια, διαφορετική προέλευση και ιστορία, παραδόσεις και αντιλήψεις, έχουν όμως ένα κοινό, τις συνδέει η αρρώστεια της εκ-στασης, η αγωνία της ζωής και η θλίψη της απώλειας. Η ταινία καταγράφει φαινομενικά ασύμβατες τελετουργίες που είναι όμως όλες  συνδεδεμένες με τη μουσική και το χορό και όλες εκφράζουν και διαπραγματεύονται οριακά συναισθήματα. Ορατά, κρυφά ή λησμονημένα. Η μουσική οργανώνει και δομεί το δρώμενο-performance, κανονίζει την πορεία του, υπαγορεύει τις κινήσεις, τις συγκινήσεις, τις εντάσεις και τις εκτονώσεις. Οι πρωταγωνιστές-performers καθοδηγούμενοι απ΄τη μουσική την οποία είτε ακούουν είτε και παράγουν οι ίδιοι τραγουδώντας, ταυτίζονται, υποδύονται, επικοινωνούν με το μετα-φυσικό, το Θείο ή το θάνατο.

Η ταινία εστιάζει στο πώς μέσα στο περίβλημα μιας τελετουργίας τα άτομα βγαίνουν από τα συνήθη όρια του εαυτού τους, ψυχικά, πνευματικά, αισθητικά, κοινώνικα, ανέρχονται (ή κατέρχονται) σε άλλες βαθμίδες αισθαντικότητας, συγκίνησης, απόλαυσης, πόνου, προσφέρονται κυριολεκτικά (σωματικά) και μεταφορικά (υπερβατικά) σε κάτι ανώτερο και λατρευτό
.Μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο από ότι είναι στην καθημερινότητα και μέσα από αυτήν την «αταξία» υπερβαίνουν προς στιγμή και τις σκληρές συνθήκες της κανονικής τους ζωής-που κατά κανόνα είναι, μόνιμα ή περιστασιακά, μειονεκτικές.
Η ταινία έχοντας ως πυξίδα την αγωνία, την πίστη και την αιώνια μουσική – κατά τη γνώμη μας -  αποτυπώνει μια μοναδική κινηματογραφική γεωγραφία στον Ελλαδικό σινεμά.

Οι βασικοί συντελεστές είναι οι εξής :

Σενάριο,σκηνοθεσία ,κάμερα Ελπίδα Σκούφαλου

Editing, sound design,

post production-compositing-finishing
& color grading  Ρουσσέλος Αραβαντινός

Πρωτότυπη μουσική Γιάννης Αγγελάκας

Επιστημονικοί σύμβουλοι  Μιράντα Τερζοπούλου, Νίκος Διονυσσόπουλος

ΠΗΓΗ:  http://cine7.gr

Και λίγα λόγια για την Ελπίδα Σκούφαλου:

 

Η Ελπίδα Σκούφαλου έλκει την καταγωγή της από Χιώτη πατέρα και Πρεβεζάνα μητέρα, (Τσακαλώτου το γένος Κοκκότη). 

Διατηρεί το πατρικό της σπίτι στο Συρράκο και το επισκέπτεται τακτικά.  

Έχει τελειώσει το θέατρο τέχνης του Κάρολου Κουν

Ήταν η αγαπημένη μαθήτρια του Μίνου Βολονάκη

Έχει παίξει ακόμη και τραγωδία. Ανάμεσα στις δουλειές που έχει σκηνοθετήσει είναι και ο Μπέκετ. Για ένα μεγάλο διάστημα δούλεψε και σαν κριτικός κινηματογράφου στον Σκάϊ