Τρίτη 3 Απριλίου 2012

Λίνα Τσαλδάρη - Λάμπρου. Η πρώτη Ελληνίδα υπουργός, που κατάγονταν απ' τους Καλαρρύτες του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων


Η Λίνα Τσαλδάρη - Λάμπρου



Η Λίνα Τσαλδάρη - Λάμπρου, ή Τσαλδάραινα, όπως την αποκαλούσε η Πηνελόπη Δέλτα, ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε ποτέ υπουργός στην Ελλάδα. Είχε γίνει υπουργός το 1956 στη δεύτερη διακυβέρνηση του Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή. 



Ανέλαβε καθήκοντα 29 Φεβρουαρίου 1956 και παρέμεινε έως τις 5 Μαρτίου 1958.




Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1887 και ήταν κόρη του ιστορικού και Πρωθυπουργού της Ελλάδος Σπυρίδωνα Λάμπρου που έλκυε την καταγωγή του απ’ το χωριό Καλαρρύτες του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων. 
Έχει συνδέσει το όνομα της με τους αγώνες για ισότητα των δυο φύλων και για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Ήταν γυναίκα του Παναγή Τσαλδάρη που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του Βενιζέλου.
Ανέπτυξε σημαντική κοινωνική δράση, ιδιαίτερα στις δύσκολες ώρες της Κατοχής, αλλά και αργότερα, μέχρι την είσοδό της στην πολιτική. Εξελέγη βουλευτής με την ΕΡΕ υπό τον Κ. Καραμανλή το 1956, στις πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα κατά τις οποίες ψήφισε και ο γυναικείος πληθυσμός.
Ως Υπουργός Κοινωνικής Προνοίας ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα, τόσο για την βελτίωση της κοινωνικής μέριμνας, όσο και της αναβάθμισης του ρόλου της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Διετέλεσε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ το 1955 και το 1958. Εξελέγη επίσης βουλευτής το 1958, και πάλι με την ΕΡΕ.
Το έτος 1952 η Λίνα Τσαλδάρη εκπροσωπεί την Ελλάδα στην "Επιτροπή της Θέσης της Γυναίκας" του ΟΗΕ που πίεζε προς την κατεύθυνση της ισότητας.

Η Ελληνική Βουλή ψηφίζει το νόμο 2159/1952 που παραχωρεί ίσα πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες. Ωστόσο αναστέλλεται το δικαίωμα αυτό για τις προσεχείς εκλογές. Ανισότητες όμως σε πολλά επίπεδα της δημόσιας παραμένουν και ο "Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας" αγωνίζεται για ισότιμες θεσμικές παρεμβάσεις.

Η Πηνελόπη Δέλτα, που ήταν φανατική Βενιζελικιά, αντιπαθούσε έντονα τη Λίνα Τσαλδάρη και την θεωρούσε υπεύθυνη και υποκινητή της απόπειρας δολοφονίας  κατά του Βενιζέλου στις 6 Ιουνίου 1933.
Η απόπειρα αυτή κατά του Βενιζέλου είχε γίνει από αστυνομικούς που ακολούθησαν το αμάξι του Βενιζέλου από το σπίτι των Δέλτα στην Κηφισιά όπου είχαν πάει για δείπνο ο Βενιζέλος και η γυναίκα του.  Οι δρόμοι της περιοχής είχαν κλείσει σκόπιμα από την αστυνομία και μόνο το αυτοκίνητο του Βενιζέλου κυλούσε στους δρόμους. Με ένα άλλο αμάξι πρόβαλαν στο δρόμο και ανάγκασαν τον οδηγό του Βενιζέλου να σταματήσει το αμάξι και τότε βρήκαν ευκαιρία να πυροβολήσουν. Ο Βενιζέλος δεν τραυματίστηκε, αλλά τραυματίστηκε η γυναίκα του και ο οδηγός του και σκοτώθηκε ένας ακόλουθός του. Από την ηρωική αντίδραση του οδηγού οι φονιάδες τα βρήκαν σκούρα και δεν ολοκλήρωσαν το έργο τους.
Επίσκεψη στην Άγκυρα του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη τον Σεπτέμβριο 1933. Από αριστερά η πρώτη κυρία Λίνα Τσαλδάρη, ο πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού, ο πρωθυπουργός Παναγής Τσαλδάρης και ο υπουργός Εξωτερικών Δ. Μάξιμος.
Η Δέλτα πίστευε ότι η Λίνα Τσαλδάρη καθότι ήθελε να δεί το συζυγό της πρωθυπουργό, γνώριζε για την απόπειρα και βοήθησε σε αυτήν και ίσως και να την οργάνωσε.  Οι φήμες αυτές κυκλοφόρησαν έντονα τότε στους κύκλους της Αθήνας αλλά παρέμειναν απλά φήμες. Επιπλέον, όπως προαναφέραμε, μετέπειτα η Λίνα Τσαλδάρη έγινε βουλευτής και υπουργός που εργάστηκε σκληρά στα πόστα της.
Πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο, μία ημέρα πριν τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών του 1981, στις 17 Οκτωβρίου.
Αρχειακή συλλογή Λίνας Τσαλδάρη
Το αρχείο της Λίνας Τσαλδάρη περιήλθε στο Ίδρυμα "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" με δωρεά της Ε. Μαλάμου. Καλύπτει τη χρονική περίοδο από το 1914 έως το 1981 και αποτελείται από 56 φακέλους και ένα κουτί, στο οποίο εμπεριέχονται οι τιμητικές της διακρίσεις.
Το αρχείο περιέχει σημαντικά στοιχεία που συντελούν στη διαφώτιση σημαντικών πτυχών της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της σύγχρονης Ελλάδος.
Το αρχείο συγκροτείται από τις ακόλουθες βασικές ενότητες:
  • την προσωπική αλληλογραφία της πρώτης ελληνίδας υπουργού,
  • αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στην κοινωνική της δράση και σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα.
Μέσα από το αρχειακό υλικό σκιαγραφείται η δράση της στον τομέα της διεκδίκησης και κατοχύρωσης των γυναικείων δικαιωμάτων στην Ελλάδα και στο διεθνή χώρο, της προστασίας του παιδιού, της συμμετοχής της στις Γενικές Συνελεύσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της δραστηριοποίησης της για την διεθνή προβολή του κυπριακού ζητήματος. Τέλος, ιδιαίτερη ενότητα αποτελούν Εφημερίδες των Συζητήσεων της Βουλής, υπηρεσιακά έγγραφα του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, σφραγίδες και φωτογραφίες.

2 σχόλια:

  1. Η Πηνελόπη Δέλτα δεν θεωρούσε απλώς υπεύθυνη και υποκινήτρια τής απόπειρας κατά του Βενιζέλου. Στο βιβλίο της "Ελευθέριος Βενιζέλος" την αποκαλεί ανοιχτά "Η Φόνισσα" (σελ. 205, 269, 270, ενδεχομένως και αλλού).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αναδημοσιεύω συμπληρωμένο το προηγούμενο σχόλιό μου: Η Πηνελόπη Δέλτα δεν θεωρούσε την Λίνα Τσαλδάρη απλώς υπεύθυνη και υποκινήτρια τής απόπειρας κατά του Βενιζέλου. Στο βιβλίο της "Ελευθέριος Βενιζέλος" την αποκαλεί ανοιχτά "Η Φόνισσα" (σελ. 205, 269, 270, ενδεχομένως και αλλού).

    ΑπάντησηΔιαγραφή